در این تحقیق یک روش جدید خوشه یابی خودکار مبتنی بر الگوریتم ایمنی مصنوعی ارایه شده است. در روش پیشنهاد شده طول سلول های تدافعی پویا بوده و بر اساس فواصل درون خوشه ای و بین خوشه ای به وسیله یک کنترل کننده فازی تعیین می شود. حاصل این تدبیر دستیابی به تعداد مناسب خوشه ها بدون انجام آزمایشات مکرر است که به تبع آن یک خوشه یابی موثر و کارآمد (به صورت خودکار) حاصل خواهد شد. البته تنظیم دستی تعداد خوشه ها (مانند سایر روش های معمول خوشه یابی) نیز پیش بینی شده است تا امکان دسترسی به نتایج مورد نظر (و دلخواه) کاربران فراهم باشد. روش ارایه شده بر روی انواع مختلفی از داده های مصنوعی و داده های مشهور در پردازش الگو (با تنوع در ابعاد فضای ویژگی و تعداد نمونه ها) آزمایش شده است. نتایج به دست آمده برتری نسبتا قابل توجهی را در عملکرد این روش نسبت به روش k means (به عنوان یک روش خوشه یابی مرسوم) نشان می دهد. این برتری در مواجهه با حجم داده های زیاد، بیشتر به چشم می خورد. همچنین این نتایج نشان می دهند که روش پیشنهادشده در مقایسه با روش خوشه یابی وراثتی (به عنوان یک روش خوشه یابی جدید) دارای عملکردی مشابه و در مواردی بهتر از آن می باشد.